Proje ne hakkında?

Projede kadınların güçlenmesi yolu ile Türkiye’deki Suriyeliler ve ev sahibi topluluklar arasındaki sosyal uyumun desteklenmesi amaçlanıyor.

UNDP ve GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı iş birliğinde yürütülen Proje, üç bileşenden oluşuyor.

1. Suriyeli ve ev sahibi topluluk mensubu kadınların sosyal ve ekonomik yeteneklerinin geliştirilmesi,
2. İki topluluk arasında sosyal uyum ve entegrasyonun sağlanması,
3. Sosyal bakım ve sosyal destek hizmetlerinin tasarlanması ve pilot uygulamaların gerçekleştirilmesi.

Proje ile Suriyeli kadınların içinde bulundukları sosyal koşulların ve üretken faaliyetlere katılma ihtiyaçlarının detaylı bir değerlendirilmesi yapılacak. Belirlenen ihtiyaçlara göre hedef gruplar için eğitimler (mesleki ve temel beceri geliştirme vb.), danışmanlık ve mentörlük hizmetleri ile beraber sosyal hizmet desteği sağlanacak. Sonuç olarak Türkiye'de yaşadıkları süre boyunca sosyal entegrasyonlarına ve sosyal uyumlarına katkıda bulunacak.

Mevcut durum nedir?

Göç İdaresi Genel Müdürlüğü’nün Aralık 2018 verilerine göre Türkiye, geçici koruma statüsü altında 3.622.366 Suriyeliye ev sahipliği yapıyor. Genel olarak Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer alan nüfus krizin uzun yıllar devam etmesi ile diğer bölgelere de yayıldı. Türkiye Dünyada en fazla mülteci nüfusa ev sahipliği yapan ülke olarak yer alıyor. Türkiye Hükümeti, Suriyelilere eğitim, sağlık, istihdam ve sosyal güvenliğe erişim sağlayan Geçici Koruma Yönetmeliği ile hak temelli bir yasal çerçeve sunuyor.

Donör kuruluşlardan, özellikle AB’den alınan mali desteğin ve bağış fonlarının tahsis ve ödenmesinin temeli olması amacı ile Hükümet tarafından geçici koruma altına alınan Suriyelilerin ve Suriyelilere ev sahipliği yapan bölgelerdeki yerel yönetimlerin ihtiyaçlarının belirlenmesi amacıyla kapsamlı bir değerlendirme yapıldı.  Bu değerlendirme ile (i) temel kamu hizmetleri (eğitim ve sağlık); (ii) sosyal gelişim, koruma ve uyum; (iii) geçim kaynakları ve istihdam edilebilirlik ve (iv) belediye hizmetleri ve kentsel altyapı alanları ele alındı.

Misyonumuz nedir?

Proje ile;

(i) Suriyeli ve ev sahibi topluluk mensubu kadınların sosyal ve ekonomik yeteneklerinin geliştirilmesi bileşeni kapsamında öncelikle GAP Bölgesi'nde faaliyet gösteren Çok Amaçlı Toplum Merkezleri (ÇATOM'lar) ve hedef illerdeki STK'lar, yerel otoriteler, Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı İl Müdürlükleri tarafından işletilen mevcut yerel mekanizmalar (örneğin Aile Destek Merkezleri) ile kadınların geçim kaynakları ve gelir yaratma kapasiteleri geliştirilecektir. Bu bileşen altında kooperatif temelli mikro ölçekli tasarım ve üretim atölyeleri/tesisleri ve altyapıları iyileştirilecek; mevcut atölyelere/tesislere ek mekân yaratılacak, ekipman ve malzeme desteği verilecek; ve Suriyeli ve ev sahibi topluluk mensubu kadınlar için bölgenin yerel tasarımları ve ürünleri çerçevesinde mesleki eğitim modülleri geliştirilecek.

(ii) İki topluluk arasında sosyal uyum ve entegrasyonun sağlanması bileşeni ile ÇATOM'lar / yerel kurum/kuruluşlar ve Suriyeli kuruluşlar/platformlar tarafından geliştirilen, Suriyeli kadınların ve bölgede yaşayan kadınların sosyal entegrasyonunu ve kültürler arası etkileşimini hedefleyen sosyal ve kültürel etkinlikler planlanacak.

(iii) Sosyal bakım ve sosyal destek hizmetlerinin tasarlanması ve pilot uygulamaların gerçekleştirilmesi bileşeni ile Suriyeli ve ev sahibi toplulukların en kırılgan kesimlerine daha iyi ulaşabilmek için kadınlar, engelli gençler ve yaşlıları hedefleyen sosyal bakım ve sosyal destek hizmetlerinin uygulanması amaçlanıyor. Uygulamaların sürdürülebilir, tekrarlanabilir ve ölçeklendirilebilir olması amacı ile proje, sosyal bakım ve sosyal destek hizmetlerinin sunulması ile ilgili mevcut yerel mekanizmaları ve sistemleri tamamlayan bir yaklaşım için yerel kamu/kurum ve kuruluşları (valiler, il müdürlükleri, belediyeler vb.), STK'lar ve akademi ile iş birliği yapılacak.

Özet olarak,  söz konusu Proje, Suriyelilerin Türkiye'de yaşadıkları süre boyunca sosyal entegrasyonlarına yardımcı olacak ve sosyal uyuma katkıda bulunacak.

Türkiye nasıl faydalanıyor?

Proje bileşenlerinin uygulanması Kadının Güçlenmesi Strateji Belgesi ve 2018-2023 Eylem Planı’na katkı verecek. Ekonomi Stratejisi 5: ‘Kadınların ekonomik olarak güçlenmesini sağlamak için girişimciliği geliştirmek ve bilgi - iletişim teknolojilerinin kullanımını artırmak’ kapsamında: Bilgi ve iletişim teknolojileri alanında kadınlara öncelik verilmesi; Kadınlar arasında girişimcilik kültürünün geliştirilmesi için bilinçlendirme çalışmalarına katkıda bulunulması planlanıyor. Ekonomi Stratejisi 6: ‘Kırsal alanlardaki kadınların güçlenmelerine öncelik verilmesi’ kapsamında: Ekonomik hayata dahil olmak için özel politikalara ihtiyaç duyan kadınların katılımlarının arttırılması; kadın girişimciliğinin özellikle tarımsal iş kollarındaki teknolojik fırsatlardan ve gelişmelerden yararlanarak teşvik edilmesi; İşgücü piyasasına erişim ihtiyacı için hizmetler geliştirilecektir. Ekonomi Stratejisi 3: ‘Kadınların ekonomik durumunun güçlendirilmesi ve kayıt dışılıkla mücadeleye yönelik, özellikle ücretsiz aile işçiliği için, ekonomik ve sosyal politikaların geliştirilmesi’ kapsamında: Kadın kooperatiflerini güçlendirmeye yönelik çabaların artmaya devam etmesine;
Bakıcılık görevinin kadınlar üzerindeki yükünün azaltılması için, hane halkı ve sosyal/kamu hizmetleri alanlarındaki ortak bakım sorumluluklarını oluşturma ve çocuk, engelli ve yaşlı bakımı için destek ve teşvikleri çeşitlendirme çabalarına; Kurum ve kuruluşların hizmet içi eğitim programlarında kadınlar ve erkekler için fırsat eşitliği konusunun ele alınmasına katkı sunulacak.

Ayrıca, proje faaliyetleri genel olarak şu stratejilere katkıda bulunacak şekilde planlanmıştır: Ekonomi Stratejisi 2: ‘Kadınların işgücü piyasasında istihdam edilebilirliğini artırmak için mesleki eğitim ve beceri geliştirme fırsatlarını güçlendirmek’, Ekonomi Stratejisi 4: ‘Kurumların eğitime eşit erişim sağlama kapasitelerinin arttırılması ve kurumlar arasında koordinasyonun sağlanması’.

Daha sürdürülebilir ve kapsayıcı bir dünya için kadınların sosyal ve ekonomik güçlenmesi, Birleşmiş Milletler kalkınma gündeminde de önemli bir unsurdur. Bu bağlamda, proje BM’nin 2030 Sürdürülebilir Kalkınma Hedeflerine doğrudan ve dolaylı olarak katkıda bulunuyor.

Bugüne kadar neler yapıldı?

• Mart 2019’da iş birliği alanları oluşturmak için kadının güçlenmesi, sosyal uyum, kadın girişimciliğini destekleme gibi konularda çalışan BM kuruluşları ile toplantılar yapıldı.
• Nisan 2019'da Şanlıurfa'da ilgili paydaşların katılımıyla projenin başlangıç ​​toplantısı yapıldı.
• Nisan 2019’da Şanlıurfa’da Suriyeliler ile ev sahibi topluluklarda kadınların güçlenmesi ve toplumsal uyumu konusunda çalışan pilot illerdeki (Mardin, Kilis, Gaziantep, Şanlıurfa ve Hatay) STK'ların, kamu kurum/kuruluşların katılımıyla paydaş toplantısı ve haritalandırma çalışması yapıldı.
• Argande markası ürünlerinin yeniden üretilmesi çalışmalarına başlandı.
• Bölgede yaşayan kadınları desteklemek için geliştirilen ve kapsayıcı iş modeline güzel bir örnek oluşturan Koton El Emeği Koleksiyonunun tanıtımı için Türkiye’nin önde gelen tekstil firmalarından Koton ile birlikte Kilis ve Şanlıurfa'ya basın gezisi düzenlendi.