Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi Projesi (Model Fabrika)

Proje ne hakkında?

Model Fabrika işletmelerde operasyonel mükemmeliyet ilkelerinin, deneyimsel öğrenme tekniklerini kullanarak, ölçeklenebilir bir şekilde yaygınlaştırılmasını sağlayan bir araç (ortak kullanıma yönelik bir yetkinlik merkezi) olarak tanımlanabilir. Model fabrikaları, işletmelerin verimliliklerini ve rekabetçiliklerini arttırmak amacıyla kurulan diğer merkezlerden ayırt eden en temel özellik deneyimsel öğrenme tekniklerini kullanarak, teori ve pratiği birleştirmeleri ve bu vesileyle yetkinlik kazanımlarını kalıcı hale getirmeleridir.
Türkiye’de Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) kurulması ve işler hale getirilmesi amacını taşıyan proje; Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Verimlilik Genel Müdürlüğü ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) işbirliğinde yürütülmektedir. Projenin sonunda, Türkiye’de Model Fabrika kurmak ve işletmek için uygun modellerin tespit edilmesi ve fabrikanın işlevsel hale getirilmesi için gereken çalışmaların ve analizlerin hazırlanmış olması planlanmaktadır. Türkiye’de kurulacak olan Model Fabrikanın veya Fabrikaların hedef kitlesini ise imalatçı KOBİ’lerin oluşturması planlanmaktadır.

Mevcut durum nedir?

Türkiye’deki ulusal ve bölgesel politika ve strateji dokümanları, KOBİ Stratejisi ve Eylem Planı (KSEP 2015-2018) ve Verimlilik Stratejisi ve Eylem Planı (VSEP 2015-2018) incelendiğinde imalat sanayinde verimliliğin arttırılmasının hem ulusal hem de bölgesel ölçekte önemli bir öncelik olduğu görülmektedir. 10. Kalkınma Planı KOBİ’ler ile büyük işletmeler arasındaki derin verimlilik farkına dikkat çekmektedir. Dolayısıyla, KOBİ’lerin verimliliğinin artırılması salt ekonomi genelinde verimliliğin artırılmasında önemli bir araç olmakla kalmayıp, aynı zamanda Plan’ın birincil hedeflerindendir. Türkiye’de kurulacak olan Model Fabrika veya Fabrikaların hedef kitlesini imalatçı KOBİ’lerin oluşturması uygun olacaktır.

Misyonumuz nedir?

Projenin genel hedefi, Türkiye’de Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) kurulması için iş planı ve maliyet tahminlerini de içeren uygun bir iş modeli tespit edilmesi ve bu merkezin kurulması ve işletilmesi için Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı’nın (Verimlilik Genel Müdürlüğü) kurumsal kapasitesinin geliştirilmesidir.

Nasıl çalışıyoruz?

Proje Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezi (Model Fabrika) kurulması ve işletilmesi için kurumsal yetkinlik oluşturmayı hedeflemektedir. Buna ulaşmak için;

-    Model Fabrikanın (MF) kurulmasına yönelik analizler ile (a) MF’nin hedeflemesi gereken sektörler, (b) MF’nin vermesi gereken yetkinlik geliştirme hizmeti türleri ve (c) Türkiye’de MF’nin (veya MF’lerin) kurulabileceği muhtemel yer(ler)in (il olarak) tespit edilecektir. Bu faaliyet kapsamında yürütülecek çalışmalar, Türkiye’de Model Fabrikanın (veya Model Fabrikaların) kurulacağı yere ilişkin olarak Bakanlığın gelecekte vereceği kararı kolaylaştıracaktır.
-    Türkiye’de kurulacak Model Fabrika için en uygun model veya modeller belirlenecektir. Model Fabrikalar, farklı biçimlerde kurulabilecek ve işletilebilecek Uygulamalı KOBİ Yetkinlik Merkezleri’dir. Buna uygun olarak, Türkiye’de bu türden merkezlerin kurulması için farklı seçenekler ve senaryoların incelenmesine gereksinim vardır.
-    Yatırım maliyeti tahminlerini de içeren ayrıntılı bir iş planı geliştirilecek ve Model Fabrikanın işletilmesi için gereken eğitim modülleri hazırlanacaktır.

Türkiye nasıl faydalanıyor?

10. Kalkınma Planına göre “İmalat Sanayiinde Verimliliğin Artırılması”, Türkiye Cumhuriyeti Devleti’nin ana hedeflerinden biridir. Proje, Türkiye’deki ulusal ve bölgesel politika ve strateji dokümanlarında belirlenen verimlilik ile ilişkili hedeflere katkıda bulunacaktır. KOBİ’ler (sahipleri, yöneticileri ve çalışanları) yalın üretimden enerji verimliliğine uzanan geniş yelpazede yer konularda eğitilebilecektir. Bu merkezlerin benzersiz değer önermesi, eğitilenlerin öğrendiklerini imalat tesislerinde doğrudan uygulayabilmeleridir. Bu sayede, Model Fabrika KOBİ’lerin verimliliğinin artırılmasına katkıda bulunabilecektir.

Bugüne kadar neler yapıldı?

Masa başı araştırma ve sahada KOBİ ve yerel ilgi grupları ile odak grup toplantıları ve yüz yüze mülakatları içeren birincil ve ikincil analizler gerçekleştirildi. Bu araştırma ve analizlere dayanarak hazırlanan ihtiyaç analizi raporu ile Türkiye’de Model Fabrikanın kurulabileceği muhtemel iller tespit edildi, hedeflemesi gereken endüstriyel sektörler ve yetkinlik geliştirme hizmeti türleri belirlendi. Model Fabrikanın kurulması için uygun model veya modelleri belirlemek için diğer ülkelerdeki iyi örnekler analiz edildi ve Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı ve ilgili bakanlık ve kurumlar ile Almanya ve İtalya’daki model fabrikalara çalışma ziyareti düzenlendi. Yapılan çalışma ve analizler sonucunda Türkiye’de kurulacak Model Fabrika için farklı modeller üretildi. Hâlihazırda model alternatifleri Bakanlık tarafından değerlendirilmektedir.