Dil Eğitimi ile Mülteciler için Umut Tohumlarını Yeşertmek

9 April 2019

Eğitim; savaş, çatışma ve doğal afetlerden kaçan mülteciler için umut anlamına geliyor. Dil eğitimi ise yepyeni bir ülkeye sığınan bireyler için kendi kendilerine yeterlilik, özgüven ve umudu inşa etmek demek. Araştırmalara göre eski hayatlarını geride bırakarak ev sahibi ülkelerde yeni bir yaşam inşa etmeye çalışan insanların yüzde 70’i, yeni ülkelerini “Ev” olarak görüyor ve kucaklıyor. O halde bu bireylerin yeni komşuları arasında kendilerine bir hayat inşa etmelerine nasıl vesile olabiliriz? Farklılıkları aşıp, ön yargıları kırmaya nasıl yardımcı olabiliriz? Eğer mültecileri kendi kültürleri, hikayeleri, sosyal ve ekonomik zenginlikleri olan bireyler olarak görüyorsak; içinde yaşadıkları toplumun gerçekten bir parçası olup, saygın ve anlamlı hayatlar sürmelerini, yeni toplumlarına katkı sunmalarını nasıl temin edebiliriz? Suriye Krizine Yanıt olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi’nin (TDP) bu sorulara bir yanıtı var…

Aylarca süren hazırlıklar, Türkiye’nin on ilinde ortaklarla gerçekleştirilen toplantılar, kursların düzenleneceği Halk Eğitimi Merkezlerinin (HEM) belirlenmesi, ihtiyaç analizlerinin gerçekleştirilmesi, dersliklerin donatılması, eğitim içeriklerinin hazırlanması, 280’in üzerinde usta eğiticinin eğitimlerinin tamamlanması, kurslara katılacak Geçici Koruma altındaki Suriyelilere ulaşılması sonrası; sürdürülebilir kalkınma ve dayanıklılığı güçlendirmek için en anlamlı misyonlardan birinin – Birleşmiş Milletler (BM) Şartı’nda müstesna bir yere konulduğu üzere- hayata geçmesinin zamanı geldi.   

Türkiye’de ikamet eden Geçici Koruma altındaki yetişkin Suriyeli bireylere yönelik Türkçe dil eğitimleri 25 Mart 2019 tarihinde başladı. Eğitimler Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı (UNDP) tarafından uygulanan “Suriye Krizine Yanıt Olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi (TDP)” kapsamında hayata geçiyor. Büyük ölçekli bu eğitim girişimi çerçevesinde Türkiye’de on ilde 53 Halk Eğitimi Merkezinde toplamda 52,000 yetişkin Suriyeli birey Türkçe dil eğitimi alacak. TDP’nin “Yetişkinler İçin Dil Eğitimi Bileşeni”; T.C. Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü (MEB HBÖGM) ve UNDP iş birliğinde yürütülüyor.

Tüm finansmanı Avrupa Birliği (AB) tarafından sağlanan proje Türkiye’nin on ilini (Adana, Bursa, Gaziantep, Hatay, İstanbul, İzmir, Kilis, Konya, Mersin ve Şanlıurfa) kapsıyor. Bu çerçevede, Halk Eğitimi Merkezleri (HEM) aracılığıyla 52 bin yetişkin Suriyeli bireyin ekonomik, sosyal ve kültürel hayata katılımlarının desteklenmesi için Türkçe dil eğitimlerinden faydalanması ve yeni hayatlarını kurmalarına destek olunması hedefleniyor.

Araştırmalara göre Türkiye’de yaşayan Geçici Koruma altındaki Suriyeli bireylerin ekonomik, sosyal ve kültürel hayata katılımlarının önündeki en büyük engel, dil bariyeri. Türkiye’de ikamet eden Suriyeliler, kendi kendilerine yeter hale gelmek; ekonomik, toplumsal, kültürel ve sosyal hayata tam anlamıyla katılmak için yeni bir dili öğrenmek durumunda. Karşılaştırmalı veriler sokakta yaşıtlarıyla oyun oynayabilen, okula ve eğitime erişimi olan çocukların Türkçeyi yetişkinlere göre kolayca öğrenebildiklerini ortaya koymakta. Çocukların birçok ortamda  aileleri adına komşuları ile iletişim ve etkileşimde aracı olduklarını görebilirsiniz. Peki yetişkinler, özellikle ev dışına çıkma imkanı olmayan, dışarıdaki günlük hayata karışamayan kadınlar ve yaşlı bireyler için neler yapılabilir?

Bu nedenle Türkçe dil eğitimleri, yetişkin Suriyeliler için dayanıklılıklarını artırmak, yeni iş ve geçim kaynakları geliştirmek, ekonomiye katkıda bulunmak ve komşuları ile etkileşimde olabilmek için büyük bir fırsat sunuyor.

Yetişkinlere yönelik Türkçe dil eğitimleri ile, Türkiye’de yaşayan 18 yaşından büyük Suriyelilerin ekonomik entegrasyonunun desteklenmesi ile sosyal ve kültürel uyuma katkı sağlanması amaçlanıyor. Bu çerçevede; Türkçe dil eğitimleri, Geçici Koruma kapsamındaki Suriyeli bireylerin ekonomik, sosyal ve toplumsal hayata katılımlarının desteklenmesi için ihtiyaç duyacakları dil becerilerini kazanacakları şekilde, Avrupa Dil Portfolyosu’nda belirlenen dört temel dil becerisini –okuma, dinleme, konuşma ve yazma– esas alarak düzenlendi. Eğitimlere katılacak yetişkin Suriyeli bireylerin yüzde ellisinin de kadın olması hedefleniyor. Bu şekilde, Türkiye’de ikamet eden Geçici Koruma kapsamındaki Suriyeli kadınların ekonomik ve toplumsal hayata katılımlarının da desteklenmesi amaçlanıyor.

Her bir kur için 10 hafta boyunca, haftada 3 gün, günde 3 saat olarak gerçekleşecek eğitimler ile 18-57 yaş arasındaki Suriyeli bireylere A1, A2 ve B1 seviyelerinde Türkçe dili eğitimi verilecek. Bu amaçla, katılımcılar için farklı seviyeleri dikkate alan yeni çerçeve programlara uygun eğitim içerikleri de hazırlandı.

Proje kapsamında Türkiye’de ilk defa yüz yüze ve uzaktan öğrenme yöntemlerinin bir arada kullanıldığı “Harmanlanmış Eğitim” modeline uygun bir Öğretim Yönetim Sistemi de geliştirilip kullanıma sunuldu. Yeni sistem, Türkçe dil eğitimlerinden faydalanacak bireylerin uzaktan erişebilecekleri içerikleri e-öğrenme yoluyla takip edebilecekleri, aynı zamanda Halk Eğitimi Merkezlerindeki sınıflarda alacakları yüz yüze eğitimleri birleştiriyor. Bu çerçevede kursiyerler on ilde 53 Merkezde yüz yüze verilecek olan derslere katılacak, aynı zamanda, bilgisayar, akıllı telefon, tablet gibi mobil elektronik cihazları kullanarak dersleri uzaktan takip edebilecek. Yeni model ile katılımcıların dersleri takip etmek için sürekli bir internet bağlantısına ise ihtiyaçları olmayacak. Öğretim Yönetimi Sistemi ve harmanlanmış eğitim yönteminin kullanılmasıyla eğitimlerin etkinliğini ve verimini artırmak, öğrenmeyi ve etkileşimi kolaylaştırmak ve eğitim dünyasındaki yenilikleri, kapasite artışı sağlayacak şekilde Türkiye’ye taşımak amaçlanıyor.

Yetişkinler için Türkçe dil eğitimleri, Suriye Krizine Yanıt olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi’nin (TDP) uygulandığı illerdeki Halk Eğitimi Merkezlerinde (HEM) görevlendirilmiş usta öğreticiler tarafından veriliyor. Projenin başladığı 1 Şubat 2018 tarihinden bu yana yüzde 68’i kadın olmak üzere toplamda 283 usta öğreticiye eğitimler verildi. Proje kapsamında on ildeki 53 Halk Eğitimi Merkezine altyapı ve teknik destek sağlanıyor. Ayrıca Gaziantep ili Şehitkamil ilçesinde bir adet Halk Eğitimi Merkezi inşa ediliyor.

UNDP, daha önceki projelerinde de Suriyelilere dil becerileri eğitimi sağlamıştı. Yeni proje ise yüz yüze ve uzaktan öğrenme yöntemlerinin bir araya getirildiği harmanlanmış öğrenme yaklaşımı ile bu çabaların önemli ölçüde yaygınlaştırılmasını sağlıyor, harmanlanmış eğitim modeli ile Türkiye’de bir ilke imza atıyor. Yeni proje aynı zamanda kadınlar ve gençler için iş gücü piyasasına erişimi destekleyecek, bireylerin ve toplulukların sosyoekonomik bakımdan güçlenmesine de katkıda bulunacak.

Dayanıklılık merkezli, yerel ve sürdürülebilir kalkınma perspektifini odağına alan Suriye Krizine Yanıt Olarak Türkiye’de Dayanıklılık Projesi (TDP), Suriye krizi nedeniyle ortaya çıkan sorunlara uzun vadeli, kapsamlı ve yapısal çözüm önerileri getiriyor. Ekonomik entegrasyon, sosyal uyum, yerel kapasitenin desteklenmesi ve bölgesel kalkınmayı merkezine alan proje, UNDP’nin sürdürülebilir kalkınma konusundaki 50 yılı aşkın uzmanlığını ulusal ortakların deneyim ve kapasiteleri ve AB’nin finansal desteği ile bir araya getiriyor.